In Zonneveld Wijkerbroek West in Wijk bij Duurstede krijgen perenbomen een licht- en waterdoorlatend dak van zonnepanelen. Hiermee bieden we de mogelijkheid voor dubbel grondgebruik. Daarnaast geeft het ons de kans om wetenschappelijk onderzoek te doen naar de effecten van fruitoverkapping op de bodem en de bomen.

Dubbel grondgebruik

In Nederland is weinig ruimte. Door verstedelijking is veel landbouwgrond verdwenen. Wij merken bij het maken van plannen voor onze zonneparken dat er vraag is naar meervoudig gebruik van grond. Steeds meer gemeenten vragen hierom. Gelukkig is er technisch steeds meer mogelijk. Dubbel grondgebruik is overigens niet nieuw. Vanouds wordt bijvoorbeeld bos gebruikt voor houtproductie, maar ook voor jacht en biodiversiteit. Woeste grond wordt gebruikt voor de productie van honing en vaarwater is tevens in gebruik voor visvangst.

Overkapping

We werken samen met Green Meteor om de overkapping voor de fruitbomen te maken. Deze overkapping gaat de bomen beschermen tegen zware neerslag. Fruittelers hebben steeds vaker last van hagelbuien die de oogst beschadigen.

We maken gebruik van bi-facial zonnepanelen, die zonlicht doorlaten. Het licht gaat door de panelen heen en kaatst ook weer terug. De zonne-opbrengst van deze panelen is iets lager dan de opbrengst van de normale zwarte panelen, maar deze panelen zijn waarschijnlijk beter voor de kwaliteit van de bodem.

De fruitoverkapping houdt de zware neerslag tegen, maar is wel waterdoorlatend. Dat kan door de panelen niet strak tegen elkaar te plaatsen, maar enkele millimeters tussen de platen vrij te laten. Onder de panelen wordt het water weer verspreid.

Onderzoek

De overkapte perenbomen komen op een terrein van 3000 vierkante meter grond, in Zonneveld Wijkerbroek West.  Dit terrein is voor ons voldoende om wetenschappelijk onderzoek laten te doen naar de effecten op de bodem en de fruitbomen. Het is belangrijk om meer te weten te komen over zonnevelden en natuur, in al haar aspecten, voor andere zonnevelden in het hele land.

Vragen die leven zijn: hoe integreer je zonnepanelen in een hardfruit laagstam perenboomgaard? Wat is een effectieve panelen opstelling?  Wat zijn de gevolgen voor de fruitopbrengst (zowel kwalitatief als kwantitatief)? Wat zijn aandachtspunten in het management van de boomgaard? Wat is de meest ideale opstelling qua watermanagement?

De ervaringen die in dit experiment, worden opgedaan, worden gedeeld met o.a. andere fruittelers, zonnevelden ontwikkelaars en ondernemers in fruitoverkappingen. Het doel van het onderzoek is het bepalen van het effect van zonnepanelen boven een bestaande biologische perenboomgaard op kwaliteit en kwantiteit van de oogst en de effecten op de boomgaard voor wat betreft groei en plantgezondheid.

Het onderzoeksproject wordt mede mogelijk gemaakt dank zij een bijdrage van de provincie Utrecht en de gemeenten Bunnik en Wijk bij Duurstede.

Biodiversiteit

De overkapte perenbomen worden verzorgd door de eigenaresse van de grond, die haar fruitteeltbedrijf ook op niet overdekte perenbomen runt. Zij heeft inmiddels gekozen voor biologische teelt.

Omdat de fruitbomen al zijn beschermd met windhagen, komen de hogere zonnepanelen die de bomen afdekken, niet in het zicht te liggen.

Educatie en informatie

Onder het motto “Leuk, Lekker en Leerzaam” wordt op locatie kennisuitwisseling en voorlichting gegeven aan een breed scala aan doelgroepen, waaronder de fruitteelt sector, scholen, de wetenschap, burgers, bedrijfsleven  en overheden.

Ter plaatse worden producten uit peren publiekelijk gefabriceerd, zoals vers geperst perensap of een cider maken workshop. Verder delen we via het Randwijk onderdeel van de Wageningen Universiteit en Research (WUR) de project resultaten op de Fruitteelt Vakbeurs in Expo Houten, brengen we (tussentijdse) rapportage(s) uit en publiceren we in relevante vakliteratuur, zoals vakblad De Fruitteelt. En zo komen er nog veel meer leuke en interessante activiteiten.

In het kader van bredere kennisdeling organiseren we meerdere workshops en bijeenkomsten. En we ontwikkelen samen met een docent natuurkunde en biologie een op middelbare scholen gericht lespakket (VMBO, HAVO en VWO met eindexamen natuurkunde). We zetten een website op en houden deze bij en er zullen bovendien filmopnames gemaakt worden gedurende de looptijd van het project.

RTV Utrecht heeft al een intentieverklaring voor uitzending hiervan afgegeven.